محمد بن علی بن عبدالله بن عباس
"محمد بن علی بن عبدالله بن عباس"، در اوایل قرن دوم هجری به همراه بسیاری از علویان و هاشمیان که مخالف حکومت بنی‌امیه بودند، جنبشی بر ضد امویان حاکم با عنوان "الرّضا من آل محمد" را پایه‌گذاری نمود و رهبری شاخه عباسیان را بر عهده گرفت.
وی در آن روزگار در "حمیه" و یا در "کرار" از مناطق کوهستانی شام زندگی می‌کرد و داعیان و نمایندگان خویش را به طور پنهانی به سراسر مناطق اسلامی گسیل می داشت و از طریق آنان مردم را به قیام و جنبشی عظیم بر ضد امویان فرامی‌خواند. ولی عمرش کفاف نکرد و پیش از قیام سراسری مردم در همان مکان در اول ذی القعده سال ۱۲۶ قمری وفات یافت.
محمد بن علی به هنگام درگذشت، پسرش ابراهیم را جانشین خود نمود. از آن پس ابراهیم بن محمد معروف به "ابراهیم امام"، رهبریت قیام عباسیان را بدست گرفت و آن را بسیار گسترده کرد، ولی او نیز به هدف‌هایش دست نیافت. زیرا از سوی مأموران مروان حمار (آخرین خلیفه اموی) دستگیر و پس از مدتی در زندان کشته شد. اما سایر فرزندان و خاندان محمد بن علی بنا به توصیه ابراهیم امام موفق شدند از شام به سوی کوفه هجرت نمایند و در آنجا نخستین حکومت عباسیان را با سرنگونی بنی‌امیه پایه‌گذاری کنند.
نخستین خلیفه عباسیان، عبدالله بن محمد بن علی معروف به ابوالعباس سفاح بود و پس از سفاح، برادرش منصور بن محمد معروف به منصور دوانقی به خلافت رسید و از آن پس خلافت عباسیان در جامعه اسلامی ریشه دوانید و ماندگار شد.
پانویس
منابع
- مؤسسه تبیان، نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام.
منابع برای مطالعه بیشتر: